Regres ubezpieczyciela do kierującego pojazdem z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
Wobrocie prawnym istnieją dwa rodzaje regresu ubezpieczeniowego. Pierwszy rodzajregresu, nazywany jest inaczej regresem właściwym i polega on na dochodzeniuroszczenia zwrotnego przez ubezpieczyciela bezpośrednio w stosunku do sprawcyszkody. Z kolei, drugi rodzaj regresu, to regres niewłaściwy, zgodnie z którymubezpieczyciel dochodzi wypłaconego świadczenia od będącego sprawcą szkodyubezpieczającego, ubezpieczonego.
Podstawąprawną do dochodzenia przez ubezpieczyciela regresu niewłaściwego, są szczególneprzepisy prawne, bądź postanowienia ogólnych warunków ubezpieczeń. W przypadku,gdy chodzi o umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, regresubezpieczeniowy niewłaściwy uregulowany został w art. 43 Ustawy oubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i PolskimBiurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Abyzakład ubezpieczeń mógł dochodzić naprawienia szkody bezpośrednio odkierującego, przede wszystkim, konieczne jest wypłacenie przez ubezpieczycielaświadczenia na rzecz poszkodowanego. Z chwilą otrzymania przez poszkodowanegoodszkodowania, z mocy prawa powstaje uprawnienie ubezpieczyciela do dochodzeniaroszczenia zwrotnego w stosunku do kierującego, które staje się od razuwymagalne.
Zgodniez przytoczonym wcześniej przepisem, zakładowi ubezpieczeń lub UbezpieczeniowemuFunduszowi Gwarancyjnemu, przysługuje prawo do dochodzenia zwrotu od kierującego pojazdem mechanicznym wypłaconego ztytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżelikierujący:
1)wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanienietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowychlub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii;
2)wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa;
3) nieposiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiemprzypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościgza osobą, podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa;
4)zbiegł z miejsca zdarzenia.
Jednąz najczęstszych przyczyn zwrócenia się przez ubezpieczyciela do kierującegopojazdem o zwrot wypłaconego świadczenia jest zbiegnięcie z miejsca zdarzenia.Najprościej rzecz ujmując, jest to sytuacja, w której kierowca pojazdupostanawia oddalić się z miejsca zdarzenia, aby uniknąć jego późniejszegozidentyfikowania, a także pociągnięcia go do odpowiedzialności. Jak słuszniezauważył Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku o sygn. akt: 57/20 z dnia 20maja 2020 roku, sprawca co do zasady ma obowiązek pozostania na miejscu wypadkuw celu wszechstronnego wyjaśnienia jego przyczyny i przebiegu, a także ochronyinteresów cywilnoprawnych podmiotów poszkodowanych.
Nazakończenie, warto zaznaczyć, że przyczyną wprowadzenia instytucji regresuniewłaściwego ubezpieczyciela w stosunku do kierującego, były względyprewencyjne, wychowawcze i represyjne. Zachowanie sprawcy szkody, który zbiegłz miejsca zdarzenia, traktuje się jako bardzo naganne, dlatego też kierujący nie może on uwolnić się od odpowiedzialnościodszkodowawczej, co stanowi dla niego swego rodzaju karę.
Lublin, dn. 01 lutego 2023 roku.